خدا
فارسی ویرایش
گونههای دیگر نوشتاری ویرایش
ریشه لغت ویرایش
- ایرانی
ویکیپدیا مقالهای دربارهٔ خدا دارد |
آوایش ویرایش
- /خُدا/
اسم ویرایش
خدا
- (ادیان): هستی برتر و آفریننده و گرداننده توانای جهان؛ خداوند، الله. جمع: خدایان.
- ایزد بزرگ، بغ، آفریننده جهان، مالک،، صاحب، بزرگ، آقا، سرور، خودکفا.
مترادفها ویرایش
واژههای مشتق شده ویرایش
صرف ویرایش
اشکال گزارهای خدا
مفرد | جمع | |
---|---|---|
اول شخص (من .... / ما ....) | خدایم (xodâyam) خدام (xodâm) (محاورهای) |
خداییم (xodâyim) |
دوم شخص (تو ..../ شما ....) | خدایی (xodâyi) | خدایید (xodâyid) خدایین (xodâyin) (محاورهای) |
سوم شخص (او ..../آنها (ایشان) .....) | خداست (xodâst) خداس، خدائه (xodâs, xodâe) (محاورهای) |
خدایند (xodâyand) خدان (xodân) (محاورهای) |
وامگرفتگان ویرایش
ریشهشناسی ویرایش
دری | خدا |
---|---|
پارسی ایران | خدا |
تاجیکی | Худо, худо (Xudo, xudo) |
- از دیسه آغازین خدای (xodây), از پارسی میانه hwtʾy (xwadāy, “سرور”), با هر دو بار معنای مذهبی و غیردینی بوده است. در خط پهلوی کتابی از ایدوگرام 𐭬𐭭𐭠 استفاده میشده است (آرامی 𐡌𐡍𐡀 (mona), که آن نیز «سرور» معنا میشود), این واژه برگرفته ازاوستایی 𐬓𐬀𐬜𐬀𐬙𐬀 (xᵛaδata, “خود-کوش”) (در معنا به چم ، «وابسته نبودن به هیچ چیز و هیچ کس»است). اصطلاح وابسته سنسکریتیस्वधा (svádhā), با بار معنایی همانا و مشابه است. همریشه با بلخی χοαδηο (xoadēo, “سرور”) و کردی خوا (xwâ).
––––
برگردانها ویرایش
خدای یکتای یکتاپرستان
|
|
اردو ویرایش
ریشهشناسی ویرایش
پارسی خدا (xodâ). همانطور که در ریشه ی زبان بلخی آمده xoadēo، اصل این کلمه احتمالاً خوب-دیو بوده است.
آوایش ویرایش
- آیپا: [xʊd̪aː]
اسم ویرایش
خطای لوآ در پودمان:headword در خط 328: attempt to call field 'format_genders' (a nil value).
- خدا, ایزد
- مخلوق میں خالق کا نظر آیا جس کو اس دیکھنے والے نے خدا کو دیکھا
- Maxlūq mẽṅ xāliq kā nazar āyā jis ko us dekhne vāle ne xudā ko dekhā
- کسی که آفریده را در آفرینش دید, خدابوده که نگریستش.
- Maxlūq mẽṅ xāliq kā nazar āyā jis ko us dekhne vāle ne xudā ko dekhā
- مخلوق میں خالق کا نظر آیا جس کو اس دیکھنے والے نے خدا کو دیکھا
- سرور، صاحب، آقا، خودکفا
اصطلاحات اشتقاقی ویرایش
- خدا حافظ (xudā hāfiz)
بلوچی ویرایش
ریشهشناسی ویرایش
این واژه برگرفته ازاوستایی 𐬓𐬀𐬜𐬀𐬙𐬀 (xᵛaδata, “خود-کوش”) (در معنا به چم ، "وابسته نبودن به هیچ چیز و هیچ کس"است). اصطلاح وابسته سنسکریتیस्वधा (svádhā), با بار معنایی همانا و مشابه است. همریشه با بلخی χοαδηο (xoadēo, “سرور”) و کردی خوا (xwâ).
اسم ویرایش
خدا (xudā)
- ایزد, خدا
همچنین بنگرید ویرایش
- ہدا (huda)
لکی ویرایش
ریشهشناسی ویرایش
این واژه برگرفته ازاوستایی 𐬓𐬀𐬜𐬀𐬙𐬀 (xᵛaδata, “خود-کوش”) (در معنا به چم ، "وابسته نبودن به هیچ چیز و هیچ کس"است). اصطلاح وابسته سنسکریتیस्वधा (svádhā), با بار معنایی همانا و مشابه است. همریشه با بلخی χοαδηο (xoadēo, “سرور”)وکردی خوا (xwâ).
اسم ویرایش
خدا (xudā)
- خدا, ایزد
منابع ویرایش
- فرهنگ بزرگ سخن
- فرهنگ لغت معین
- “xwadāy” در مک کنزی, فرهنگ پهلوی, لندن: آکسفورد, ۱۹۷۱–, page 95.