خرس

یک خرس سیاه امریکایی

فارسی

گونه‌های دیگر نوشتاری

• جرس، خرس

ریشه لغت

• فارسی

ویکی‌پدیا مقاله‌ای دربارهٔ خرس دارد

آوایش

• /خِرس/

اسم

خرس

1. پستانداری است از راسته گوشت خواران تنومند و قوی، با بدنی پُر پشم که می‌تواند روی دو پا بایستد و از درخت بالا رود.

مثال

1. با خرس توی جوال رفتن کنایه از: با شخص نامناسبی سر و کار پیدا کردن.

واژه‌های مشتق شده

• خرس خاکستری، خرس قطبی، خرس پاندا، خرس قهوه‌ای، خرس سیاه، خرس سیاه آسیایی، خرس سیاه آمریکایی، خرس عینکی، خرس تنبل، خرس آفتاب

ریشه‌شناسی

• از نیا-ایرانی *Hŕ̥šah (بسنجید با اوستایی 𐬀𐬭𐬴𐬀‎ (arṣ̌a), آسی арс (ars)), از نیا-هندو-ایرانی *Hŕ̥ĉšas (بسنجید با سانسکریت ऋक्ष (ṛkṣá)), از نیا-هندو-اروپایی *h₂ŕ̥tḱos. بسنجید با ارمنی արջ (arǰ), یونانی άρκτος (árktos), αρκούδα (arkoúda), لاتین ursus, فرانسوی ours, ولزی arth.

حالات صرفی

اشکال پایه‌ی خرس

	مفرد	جمع
ساده	خرس (xers)	خرس (xers) خرسا (xersā) (محاوره‌ای)
مفعول مستقیم شناس	خرس را (xers rā) خرس رو (xerso) (محاوره‌ای)	خرس (xers) خرسا رو (xersā ro) (محاوره‌ای)
اضافه	خرس (xers-e)	خرس (xers) خرسای (xersā-ye) (محاوره‌ای)
اسم ناشناس, شناس اضافی	خرسی (xers-i)	خرس (xers) خرسایی (xersāi) (محاوره‌ای)

برگردان

پستانداری بزرگ از خانواده‌ی خرسیان

• Abaza:
• Abenaki: الگو:t-simple
• آبخازی: амшә (āmš°)
• Adyghe: мышъэ (məŝă)
• آفریکانیس: الگو:t-simple
• آینو: カムィ (kamuy), イソ (iso), エペㇾ (eper)
• اکدی: 𒊍 (asu)
• Alabama: الگو:t-simple
• آلبانیایی: ari (sq) m, الگو:t-simple
• آلمانی آلمانیش: الگو:t-simple (Alsatian)
• Algonquin: الگو:t-simple, الگو:t-simple
• الویری-ویداری: پورسوغ‎ (pursuğ) (Vidari)
• امهری: ድብ (dəb)
• عربی: دُبّ‎ (ar) m (dubb), دُبَّة‎ f (dubba)

  عربی مصری: دبَّة‎ f debba (loosely male or female), دبّ‎ (arz) m debb

• Aragonese: onso m
• آرامی:

  عبرانی: דבא‎ c (debā, debo)

  سریانی: ܕܒܐ‎ c (debā, debo)

• Arapaho: الگو:t-simple
• Archi: ххамс (χːams)
• ارمنی: արջ (hy) (arǰ)
• Aromanian: ursâ f
• Assamese: ভালুক c (bhaluk)
• Asturian: osu m
• آواری: ци (ci)
• Aymara: الگو:t-simple
• آذربایجانی: الگو:t-simple
• Baekje: 固麻 (koma)
• بختیاری: خرس‎ (xers)
• بلوچی: مم‎ (mamm)
• باشقیری: айыу (ayïw)
• باسک: الگو:t-simple
• Bats: ჩა (ča)
• Bau Bidayuh: الگو:t-simple
• بلاروسی: мядзве́дзь m (mjadzvjédzʹ)
• بنگالی: ভালুক (bn) (bhaluk)
• Bezhta: сиᴴ (sĩ)
• Biloxi: الگو:t-simple
• Breton: arzh (br) m
• بلغاری: мечо́к m (mečók), ме́чка (bg) f (méčka)
• برمه‌ای: ဝက်ဝံ (my) (wak-wam)
• Buryat:
• کاتالان: ós (ca) m
• Cebuano: الگو:t-simple
• Central Dusun: الگو:t-simple
• Central Melanau: الگو:t-simple
• چچنی: ча (ča)
• چروکی: ᏲᏅ (yonv), ᏲᎾ (yona)
• Cheyenne: الگو:t-simple
• چینی:

  کانتونی: 熊 (hung⁴), 熊人 (hung⁴ jan^4-2)

  دونگان: щүн

  هاکا: 熊 (yùng)

  ماندرین: 熊 (zh) (xióng), 魋 (zh) (tuí) (archaic)

  مین دونگ: 熊 (hṳ̀ng)

  مین-نان: 熊 (zh-min-nan) (hîm)

  وو: 熊 (hhion)

• Chipewyan: الگو:t-simple
• Choctaw: الگو:t-simple
• Chukchi: кэйӈын (kejŋ-ǝ-n), умӄы (umqǝ) (polar bear)
• Chuvash: упа (upa)
• Comox: mɛχaɬصث
• Cornish: arth m, الگو:t-simple
• Corsican: orsu (co) m
• Cree:

  Northern East: ᒋᔖᔮᒄ (chishaayaakw) (black), ᐅᓵᐅᔅᒄ (usaauskw) (brown)

  Plains:

  Southern East: ᑳᑰᔥ (kaakuush), ᒪᔅᒄ (maskw) (rare)

• تاتاری کریمه: الگو:t-simple
• چکی: medvěd (cs) m
• دانمارکی: bjørn (da) c
• Dargwa:
• هلندی: beer (nl) m, berin (nl) f
• Dzongkha: དོམ (dom)
• Elfdalian: الگو:t-simple
• Emilian: aurs m (Bolognese)
• Erzya: овто (ovto)
• اسپرانتو: الگو:t-simple
• استونیایی: الگو:t-simple
• فاروئی: bjørn f
• فنلاندی: الگو:t-simple
• Fox: الگو:t-simple
• Franco-Provençal: ors m, ourse m
• فرانسوی: ours (fr) m, ourse (fr) f
• فریسی:

  شمالی: koarn

  سارتلند: Boar

  غربی: bear (fy) c

• Friulian: ors m
• گاگوزی: الگو:t-simple
• گالیسیایی: oso (gl) m
• گرجی: დათვი (datvi)
• German: Bär (de) m, Bärin (de) f
• Godoberi: сиᴴгьи (sĩhi)
• گوتیک: 𐌱𐌰𐌹𐍂𐌰 m (baira)
• یونانی: αρκούδα (el) f (arkoúda), άρκτος (el) f (árktos)

  یونانی کهن: ἄρκτος f (árktos), ἄρκος f (árkos)

  یونانی پونتیک: άρκον (árkon)

• گرینلندی: الگو:t-simple
• گجراتی: રીંછ (gu) (rī̃ch)
• Haitian Creole: الگو:t-simple
• Hebrew: דֹּב‎ (he) m (dov)
• هندی: भालो m (bhālo), भालू (hi) m (bhālū), रिछ (rich)
• Hinukh: зе (ze)
• هیتی: 𒄯𒁖𒂵𒀸 c (ḫartakkaš)
• Hopi: الگو:t-simple
• مجاری: الگو:t-simple
• Hunsrik: Bäer m, Bärin f
• Iban: الگو:t-simple, الگو:t-simple
• ایسلندی: björn (is) m
• ایدو: الگو:t-simple
• اندونزیایی: الگو:t-simple
• Ineseño: الگو:t-simple
• اینگوشی: ча (ča)
• اینترلینگوا: الگو:t-simple
• اینترلینگوئه: الگو:t-simple
• اینوکتیتوت:
• Inupiak: (brown) الگو:t-simple; (black) الگو:t-simple, الگو:t-simple; (polar) الگو:t-simple
• ایرلندی: béar m, mathúin m

  ایرلندی کهن: art m, mathgamain m

• ایتالیایی: orso (it) m
• Itelmen: массу (massu)
• ژاپنی: 熊 (ja) (くま, kuma), クマ (ja) (kuma)
• Javanese: الگو:t-simple
• Jicarilla: الگو:t-simple
• Jingpho: tsap
• Kabardian: мыщэ (məŝă)
• Kalmyk: аю (ayu)
• Kannada: ಕರಡಿ (kn) (karaḍi)
• Kansa: míⁿcho, الگو:t-simple (black)
• Karachay-Balkar: айю (ayü) (Karachay), айыу (ayıu) (Balkar)
• Karaim: الگو:t-simple
• قره‌قالپاقی: الگو:t-simple
• Karakhanid: اَذِغْ‎ (aδïɣ)
• Karelian: الگو:t-simple, الگو:t-simple, الگو:t-simple
• Karok: الگو:t-simple
• Kashubian: miedzwiédz m
• Kazakh: аю (kk) (ayw)
• Ket: ӄой (qòj)
• Khakas:
• Khanty:
• Komi-Permyak:
• Komi-Zyrian:
• Korean: 곰 (ko) (gom)
• Koryak: умӄа (umqa), кайӈын (kajŋǝn) (brown)
• Kumyk: аюв (ayuw)
• کردی:

  کرمانجی: hirç (ku)

  سورانی: ورچ‎ (ku) (wirç)

• قرقیزی: аюу (ky) (ayuu)
• لادین: lors m
• لادینو: lonso m
• لاک: цуша (cuša)
• لائو: ໝີ (lo) (mī), ຫມີ (mī)
• لاتین: ursus (la) m, ursa f
• Latvian: lācis (lv) m
• لازی: მთუთი (mtuti)
• Lenape:

  Munsee: maxkw

  Unami: màxkw

• لزگی: сев (sev)
• Ligurian: orso m (Genovese)
• Limburgish: baer (li) m, beer (li) m (Maastrichtian)
• Lithuanian: lokys (lt) m, meška f
• Livonian: الگو:t-simple, الگو:t-simple
• Lombard: órs m, urs m
• آلمانی سفلی: Boor m
• لوکزامبورگی: Bier (lb) m
• Lü: ᦖᦲ (ṁii)
• مقدونیایی: мечка f (mečka)
• Machiguenga: الگو:t-simple
• Malagasy: الگو:t-simple
• مالایی: الگو:t-simple
• مالایام: കരടി (ml) (karaṭi)
• مالتی: ors m, الگو:t-simple
• مانکس: maghouin m
• Maori: الگو:t-simple
• مراتهی: अस्वल (asval)
• Mari:

  Eastern Mari:

  Western Mari:

• Maricopa: الگو:t-simple
• Massachusett: الگو:t-simple
• Mazanderani: اش / ارش‎ (aš, arš)
• Meänkieli: الگو:t-simple
• Mi'kmaq: mui'n anim
• Mingrelian: თუნთი (tunti)
• Mirandese: urso m
• Mohegan-Pequot: الگو:t-simple
• Moksha:
• Mongolian: баавгай (mn) (baavgaj)
• Montagnais: mashkᵘ
• Nahuatl: الگو:t-simple
• Nanai: нанги (nangi)
• Narragansett: الگو:t-simple
• Navajo: الگو:t-simple
• Neapolitan: urzo m
• Nepali: لطفاً در صورتی که می‌توانید این ترجمه را بیفزایید.
• Nganasan: ӈарка (ngarka)
• Nivkh: ,
• Nogai:
• North Frisian: الگو:t-simple, الگو:t-simple
• Northern Sotho: الگو:t-simple
• Northern Yukaghir: хайчиэтэгэ (xajčieːteːgeː)
• Norwegian:

  Bokmål: bjørn (no) m

  Nynorsk: bjørn m

• Novial: الگو:t-simple
• O'odham: الگو:t-simple
• Occitan: ors (oc) m
• Ojibwe: ᒪᒃᐗ (makwa)
• Old Church Slavonic:

  Cyrillic: медвѣдь m (medvědĭ)

• Old East Slavic: медвѣдь m (medvědĭ)
• Old English: bera m
• Old Norse: bjǫrn m
• ساکسونی کهن: الگو:t-simple
• Old Turkic: 𐰑𐰍‎ (adïɣ)
• Oriya: ଭାଲୁ (or) (bhālu)
• Ossetian: арс (ars)
• Papiamentu: الگو:t-simple
• Pashto: خرس‎ (ps) m (xers), بالو‎ m (bālǔ)
• Persian: خرس‎ (fa) (xers)
• Picard: ors m
• Piedmontese: ors m
• Plautdietsch: Boa m
• Polish: niedźwiedź (pl) m, niedźwiedzica (pl) f, miś (pl) m (diminutive)
• Portuguese: urso (pt) m, (♀) ursa (pt) f
• Punjabi: ਰਿਛ m (rich)
• Quapaw: الگو:t-simple
• Quechua: الگو:t-simple
• Romani: rish m, rishni f, الگو:t-simple
• Romanian: urs (ro) m, ursoaică (ro) f
• Romansch: الگو:t-simple, urs m, uors m, ursa f, uorsa f
• Russian: медве́дь (ru) m (medvédʹ), медве́дица (ru) f (medvédica), (bear cub) медвежо́нок (ru) m (medvežónok), (diminutive or teddy bear) ми́шка (ru) m (míška)
• Rusyn: медве́дз m (medvédz)
• Sami:

  Inari: kuobžâ

  Kildin:

  Northern: guovža, bierdna

  Skolt: kuõbǯǯ

  Southern: bïerne

• Sanskrit: ऋक्ष (sa) m (ṛkṣa)
• Sardinian: الگو:t-simple, الگو:t-simple
• Saterland Frisian: Boar m
• Scots: الگو:t-simple
• Scottish Gaelic: mathan m
• Selkup: ӄорӄы
• Serbo-Croatian: medo (sh) m (diminutive)

  Cyrillic: мѐдвјед m (Ijekavian), мѐдвед m (Ekavian), мѐдвједица f (Ijekavian), мѐдведица f (Ekavian)

  Roman: mèdvjed (sh) m (Ijekavian), mèdved (sh) m (Ekavian), mèdvjedica (sh) f (Ijekavian), mèdvedica f (Ekavian)

• Shan:
• Shor: апшақ (apşaq), азығ (azığ), aба (aba)
• Shuswap: الگو:t-simple
• Sichuan Yi: ꊈ (wo)
• Sicilian: ursu (scn) m
• Silesian: الگو:t-simple
• Sinhalese: වලසා (valasā)
• Slovak: medveď (sk) m
• Slovene: medved (sl) m, medvedka (sl) f
• Somali: الگو:t-simple
• Sorbian:

  Lower Sorbian: mjadwjeź m

  Upper Sorbian: mjedwjedź (hsb) m

• Southern Altai:
• Southern Sami: الگو:t-simple
• Spanish: oso (es) m
• Sundanese: الگو:t-simple, الگو:t-simple
• Svan: და̈შდვ (däšdv)
• Swahili: الگو:t-simple (nc 5/6)
• Swedish: björn (sv) c
• Tabasaran:
• Tachawit: abubaz
• Tagalog: الگو:t-simple
• Tajik: хирс (tg) (xirs)
• Talysh: خرس‎ (xərs) (Asalemi)
• Tamil: கரடி (ta) (karaṭi)
• Taos: kə́ona
• Tatar: аю (tt) (ayu)
• Telugu: ఎలుగుబంటి (te) (elugubaṇṭi), ఎలుగ్గొడ్డు (te) (eluggoḍḍu), ఎలుగు (te) (elugu)
• Thai: หมี (th)
• Tibetan: དོམ (dom)
• Tigrinya: ድቢ (dəbi)
• Tindi: сӣᴴ (sĩ̄)
• Tlingit: الگو:t-simple, s'eek (black)
• Tofa: иресаӈ (iresañ), ирезаӈ (irezañ)
• Tsez: зе (ze)
• Tundra Enets: богля (boglya)
• Tundra Nenets: верк
• Turkish: الگو:t-simple
• Turkmen: الگو:t-simple
• Tuscarora: الگو:t-simple
• Tuvan: адыг (adıg)
• Udihe: мафа (mafa)
• Udmurt: гондыр (gondyr)
• Ugaritic: 𐎄𐎁 (d-b)
• Ukrainian: ведмі́дь (uk) m (vedmídʹ)
• Urdu: بھالو‎ m (bhālū)
• Uyghur: ئېيىق‎ (ug) (ëyiq)
• Uzbek: الگو:t-simple
• Venetian: bero m, ors m, orso (vec) m
• Veps: الگو:t-simple, الگو:t-simple
• Vietnamese: الگو:t-simple
• Vilamovian: baor m
• Volapük: الگو:t-simple
• Votic: الگو:t-simple
• Võro: الگو:t-simple
• Walloon: oûsse m
• Waray-Waray: الگو:t-simple
• Welsh: arth (cy) m, f
• West Coast Bajau: الگو:t-simple
• West Frisian: bear (fy) c
• Xhosa: الگو:t-simple
• Yagnobi: хирс
• Yakut: эһэ (ehe)
• Yiddish: בער‎ m (ber)
• Yurok: chyer'ery' (black), الگو:t-simple (brown)
• Zazaki: heşi, الگو:t-simple, الگو:t-simple, الگو:t-simple
• Zhuang: الگو:t-simple

منابع

• فرهنگ لغت معین