بابانی
کردی بابانی، کردی سلیمانی یا سلیمانیه‌ای لهجه ای از زبان کردی زیر شاخه سورانی که در شهر سلیمانیه عراق و شهر بانه ایران سخن گفته می‌شود. این منطقه با عنوان بابان شناخته شده‌است. همچنین اکراد بابانی که طبق معاهده ارزنة الروم از سلیمانیه به شمال کرمانشاه و شرق سنندج و سقز مهاجرت کردند نیز به این لهجه تکلم می‌کردند گرچه امروزه لهجه آنها با لهجه های آن منطقه (اردلانی ، هورامی و کلهری) ادغام شده است . نام فامیلی اغلب مردم بابانی ، پاشایی ،پاشایانی ،بوبانی ، سلیمانی، شهیدی، بابانی، بهرام‌بیگی و لطف‌الله‌بیگی میباشد. بابانی زیر شاخه کردی سورانی است و بسیاری از شعر ها و اشعار کردی به این لحجه نوشته و خوانده شده است . از خصوصیات این لهجه می‌توان به پسوند (وانه) در جملات است و یا کلمات مخصوص و قدیمی کردی که در لهجه های دیگر کردی به سختی یافت می‌شود برای مثال در لهجه بابانی به خیابان، (گڕژگە) ویا (قامیش) می‌گویند در صورتی که به ادرلانی ،مکریانی و کلهری کلمه خیابان را به صورت (خیه‌بان یا خیه‌وان) تلفظ می‌کنند.
از لحاظ رده‌بندی این لهجه جزو شاخه هندواروپایی هندوایرانی ایرانی ایرانی غربی ایرانی شمال غربی زبان‌های کردی‌تبار سورانی
بابانی میباشد و الفبای این لحجه هم مانند مکریانی، لکی، اردلانی و کلهری دارای ۳۲ حرف ی، ێ, ﮪ , وو، و، ﯙ , ن، م، ل، ڵ, گ، ک، ق، ڤ, ف، غ، ع، ش، س، ژ، ز، ڕ, ر، د، خ، ح، چ، ج، ت، پ، ب، ئ، ا میباشد.