مار

فارسی

ریشه‌ لغت

• پهلوی

آوایش

• /مار/

اسم

مار

1. جانوری است از راسته خزندگان با بدنی استوانه‌ای شکل و نرم که روی زمین می‌خزد و انواع مختلف دارد اعم از سمی یا غیرسمی.
2. ماد به زبان پارتی و مارک منقول در آثار مؤلفان ارمنی همان مادها هستند.
3. عنوانی است که در اول اسامی قدیسان آورند؛ مانند: مار بطرس. مار یعقوب
4. دکتر کزازی در مورد واژه ی مار می نویسد: ( ( در نماد شناسی ایرانی، مار نشانه ی رازآلود اهریمن و نماد تباهی و مرگ. از همین روی است که مار، در واژه نیز، از ریشه ای برآمده است که مرگ و مردن از آن بر آمده اند. در نگاره ی پر آوازه از مهر ( میترا ) که نمونه هایی بسیار از آن در باختر زمین یافت شده است، مهر، آنگاه که دشنه ای آخته در دست، بر پشت نر گاوی نشسته است و می خواهد او را پی کند، ماری از زیر تنه ی گاو سر بدر آورده است. گاو نماد گیتی و آفرینش پست خاکی و آبی است. مهر، چونان رهاننده، می خواهد آفرینش را از بند خاک و آب برهاند و گیتی را به مینو برساند؛ اما مار نماد نیروهای اهریمنی و گیتیگ است سر بر می آورد که در کار وی درنگ و دشواری در افکند. ) ) ( نامه ی باستان ، ج ۳ ، داستان سیاوش ، دکتر کزازی ۱۳۸۴، ص ۳٠۷.
5. واژه ( مار ) یک واژه اوستایی است که در این زبان به دیسه یِ ( مَئیریَ ) واگویی می شده است؛چنانکه در رویه یِ 1072 از نبیگِ ( فرهنگ واژه های اوستا ) آمده است

ریشه شناسی ۲

• الگو:سمنانی

اسم

1. مادر

ریشه شناسی ۳

• کردی

اسم

1. مار.

زبان دیگر

• عربی

اسم

مارّ

1. مرور کننده، گذرنده.

استعاره

1. مار خوش خط و خال کنایه از: شخص حیله گر و نادرست.در مناطق آب خیز بسیار یافت میشود.

––––

برگردان‌ها

ترجمه‌ها
آلمانی: Schlange de اسپانیایی: serpiente es، culebra es اسلواکیایی: had sk انگلیسی: snake en، serpent en ایتالیایی: serpente it، serpe it، biscia it تاجیکی: мор tg ترکی استانبولی: yılan tr چکی: had cs روسی: змея ru عربی: ar ثُعْبَان فرانسوی: serpent fr کردی: mar ku هلندی: slang nl، serpent nl

منابع

• فرهنگ لغت معین
• نامه ی باستان
• فرهنگ واژه های اوستا