خوردن
فارسی ویرایش
ریشه لغت ویرایش
- پهلوی
آوایش ویرایش
- /خُردَن/
مصدر فعل متعدی
ویرایش
خوردن
- جویدن و سپس فرو بردن مواد غذایی از راه دهان و گلو و بلعیدن آن.
- نوشیدن، آشامیدن.
- (عامیانه): سوء استفاده مالی به هنگام تصدی شغلی.
- شکست خوردن، مغلوب شدن.
- مناسب بودن، جور بودن.
- ساییدن (فنی).
- دکتر کزازی در مورد واژه ی " خوردن" می نویسد : ( ( خوردن در پهلوی در ریخت خورتن xwartan بکار می رفته است . خوارتن یا خواریتن xwārītan در این زبان در معنی نوشیدن به کار می رفته است و در واژه هایی چون" میخواره "و "میخوار" بازمانده است. ) ) ( ( پدید آید آنگاه، باریک و زرد، چو پشت ِ کسی کو غم ِعشق خوَرْد. ) ) ( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 204 )
مصدر فعل لازم
ویرایش
- تصادف کردن.
- اصابت کردن.
- مقارن شدن، همزمان شدن.
مثال‌ها
ویرایش
- خوردن و خوابیدن کنایه از: بیکار و بی‌عار زندگی کردن.
| فعل‌ها | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بن واژه | خوردن | ||||||
| بن ماضی | خورد | ||||||
| بن مضارع | خور | ||||||
| شخص | مفرد | جمع | |||||
| اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | ||
| گذشته | من | تو | او | ما | شما | اویان/آن‌ها | |
| ساده | خوردم | خوردی | خورد | خوردیم | خوردید | خوردند | |
| استمراری | می‌خوردم | می‌خوردی | می‌خورد | می‌خوردیم | می‌خوردید | می‌خوردند | |
| کامل | خورده بودم | خورده بودی | خورده بود | خورده بودیم | خورده بودید | خورده بودند | |
| التزامی | خورده باشم | خورده باشی | خورده باشد | خورده باشیم | خورده باشید | خورده باشند | |
| مستمر | داشتم می‌خوردم | داشتی می‌خوردی | داشت می‌خورد | داشتیم می‌خوردیم | داشتید می‌خوردید | داشتند می‌خوردند | |
| حال | من | تو | او | ما | شما | اویان/آن‌ها | |
| ساده | خورم | خوری | خورد | خوریم | خورید | خورند | |
| استمراری | می‌خورم | می‌خوری | می‌خورد | می‌خوریم | می‌خورید | می‌خورند | |
| کامل | خورده‌ام | خورده‌ای | خورده/خورده‌است | خورده‌ایم | خورده‌اید | خورده‌اند | |
| ملموس | دارم می‌خورم | داری می‌خوری | دارد می‌خورد | داریم می‌خوریم | دارید می‌خورید | دارند می‌خورند | |
| التزامی | بخورم | بخوری | بخورد | بخوریم | بخورید | بخورند | |
| آینده | - | من | تو | او | ما | شما | اویان/آن‌ها |
| خواهم خورد | خواهی خورد | خواهد خورد | خواهیم خورد | خواهید خورد | خواهند خورد | ||
| دستوری | - | تو | - | شما | - | ||
| امر | بخور | بخورید | |||||
| نهی | نخور | نخورید | |||||
––––
برگردان‌ها ویرایش
ترجمه‌ها
منابع ویرایش
- فره
نگ بزرگ سخن
- فرهنگ لغت معین